Professor

Holland is een streek in het westen van Nederland, die tegenwoordig opgedeeld is in de provincies Zuid-Holland en Noord-Holland. Die twee provincies zijn echter niet helemaal gelijk aan de streek Holland. Zo is de plaats Woerden meerdere malen veranderd van provincie (tussen Z-Holland en Utrecht) en ligt het nu in de provincie Utrecht. Anno 2007 tellen de beide provincies bij elkaar 6,06 miljoen inwoners op een oppervlakte van 5488 km², wat resulteert in een bevolkingsdichtheid van 1104 inwoners per km².

Inhoud

[verbergen]

1 Naam

2 Graafschap Holland

3 Gewest Holland

4 Franse tijd

5 Vorstendom der Verenigde Nederlanden

6 Koninkrijk der Nederlanden

7 Positie van Holland in Nederland

8 Bronnen, noten en/of referenties

[bewerken] Naam

Men ziet slechts zelden een vrachtwagen waarop 'Nederland' staat

De naam is vermoedelijk afkomstig van Holtland of Holdland, dus: "houtland". In de negende eeuw werd dit genoemd als plaats waarvan de ligging onbekend is; mogelijk was het de benaming voor de bosrijke geestgronden aan beide zijden van de monding van de Oude Rijn. Plinius de Oudere (23 - 79 na Chr.) refereerde naar deze streek als het land tussen Helium en Flevo ("inter Helinium ac Flevum"), twee vertakkingen van de Rijn waarvan de eerste in de buurt van Den Briel uitmondde in de Maas en de tweede in "de meren van het noorden".[1] Het werd daarna de benaming van de gouw circa horas Rheni (Rijnland), van waaruit graaf Floris I zijn gebied in het noorden uit wist te breiden. De oudste bronnen refereren aan het niet duidelijk gedefinieerde graafschap als Frisia ten westen van het Vlie. Tot 1101 hebben de bronnen het over Friese graven, maar in dat jaar krijgt Floris II een toevoeging; hij wordt genoemd als Florentius comes de Hollant, graaf van Holland, waarmee de naam is overgegaan op het gehele graafschap.

De naam wordt in het buitenland vaak als metonymia voor geheel Nederland gebruikt, hoewel dit onjuist is. Deze vorm van pars pro toto wordt soms ook in Nederland gebruikt.[2] In enkele provincies wordt met Holland enkel de delen van Nederland aangeduid die buiten de eigen provincie liggen; in sommige andere provincies wordt met Holland gerefereerd aan het westen van Nederland. De benaming "Hollander" voor een inwoner van Nederland in het algemeen, is veel Nederlanders een doorn in het oog.

[bewerken] Graafschap Holland

Graafschap Holland in 1477.

1rightarrow.png Zie Graafschap Holland voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

Het graafschap Holland werd in 1101 voor het eerst als dusdanig aangeduid. Na de Eerste Vrije Statenvergadering van 1572 namen de Staten van Holland en West-Friesland het bestuur over van de toenmalige graaf, Filips II. Het nam ook de bestuurlijke rol over van het Hof van Holland, dat nog tot ver in de zestiende eeuw politieke bevoegdheden hield, maar zich steeds meer beperkte tot gerechtelijke aangelegenheden.

[bewerken] Gewest Holland

1rightarrow.png Zie Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden voor het hoofdartikel over dit onderwerp.

kaart van Holland uit 1606 door Gerard Mercator

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog speelde het gewest Holland en West-Friesland een belangrijke rol in het verzet tegen de Spanjaarden. Na de Unie van Utrecht in 1579 trad het toe tot de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden en werd Holland daarvan het leidende gewest, dat was verdeeld het Zuiderkwartier en het Noorderkwartier.

Er was geen graaf van Holland meer, de staten van Holland waren de soeverein in het gewest dat niet langer als graafschap werd aangeduid, ook al rustte op het wapen soms een grafelijke kroon. In de staten kwamen de door de steden verkozen afgevaardigden bijeen. Ook de edelen van Holland, een kleine groep edellieden, hadden een stem die in hun naam door de raadpensionaris van Holland werd uitgebracht.

De steden hadden een protocollaire volgorde, zij brachten hun stem in deze volgorde uit en in de op rang en anciënniteit gefixeerde 17e en 18e eeuw traden de vertegenwoordigers in deze volgorde