Strategia Dywersyfikacji

Strategia dywersyfikacji - oznacza wej?cie na nowe rynki z nowymi produktami. Jest ona zorientowana na zysk i stosunkowo szybki wzrost przedsi?biorstwa. Wymaga na ogó? zdobycia nowej wiedzy i umiej?tno?ci, a tak?e pozyskania nowych zasobów. Dywersyfikacja mo?e by? dokonana w?asnym wysi?kiem firmy, przez zakup licencji (know-how) oraz przez nabycie innych przedsi?biorstw lub fuzje z innymi. W praktyce powody stosowania tej strategii przez przedsi?biorstwa s? ró?ne, przy czym generalnie mo?na wyodr?bni? trzy podstawowe grupy przyczyn.

Pierwsza z nich jest zwi?zana bezpo?rednio z polityk? kadr mened?erskich, które we wzro?cie przedsi?biorstwa i rozszerzeniu dzia?alno?ci widz? mo?liwo?? wykazania si? oraz zwi?kszenia zakresu swojej w?adzy.

Druga grupa przyczyn wynika z zewn?trznych warunków dzia?alno?ci gospodarczej. dywersyfikacja mo?e by? wygodn? strategi? ze wzgl?du na zaistnia?? sytuacj? rynkow?, prawn? i polityczn? ( np. obowi?zywanie okre?lonych norm prawnych).

Z kolei trzeci? grup? stanowi? obiektywne przyczyny, do których nale?y podwy?szenie zysku i obni?enie ryzyka gospodarczego (efekt synergiczny w wyniku po??czenia wysi?ków w obszarze produkcji, marketingu, zarz?dzania, finansowania b?d? bada? i rozwoju. Oszcz?dno?? w produkcji, zdobycie wi?kszego udzia?u w rynku itp.).

Wyró?nia si? dwa podstawowe rodzaje dywersyfikacji: pokrewn? i nie pokrewn?, przy czym z pierwszej z nich wyodr?bnia si? trzy odmiany – horyzontalna, wertykaln? i koncentryczn?.

Dywersyfikacja horyzontalna (pozioma) polega na rozszerzeniu produkcji o wyroby lub us?ugi nie wykraczaj?ce poza przemys?, w którym firma dzia?a obecnie. Na ogó? s? to produkty oparte na pokrewnej technologii, zaspokajaj?ce inne potrzeby dotychczasowych nabywców lub podobne potrzeby w inny sposób. Stosowanie tego rodzaju dywersyfikacji sprzyja utrzymaniu lub poprawie pozycji konkurencyjnej firmy, przede wszystkim ze wzgl?du na dzia?anie w znanych dziedzinach i segmentach rynku oraz prowadzi do wzrostu potencja?u przedsi?biorstwa. Jest to rodzaj dywersyfikacji zwi?zanej z najmniejszym ryzykiem.

Dywersyfikacja wertykalna (pionowa) polega na podejmowaniu dzia?alno?ci stanowi?cej faz? poprzedni? lub nast?pn? w stosunku do dzia?alno?ci dotychczasowej. W pierwszym przypadku jest to dywersyfikacja wstecz (np. samodzielne wytwarzanie pó?fabrykatów potrzebnych do produkcji okre?lonych wyrobów), a w drugim – w przód (np.. wykupienie sieci hurtowni). Konsekwencj? tej strategii jest zmniejszenie ryzyka dzia?ania przez ograniczenie stopnia zale?no?ci od dostawców lub odbiorców po?rednicz?cych. Lepsza jest równie? koordynacja poszczególnych faz procesu produkcji, ale jednocze?nie znaczna integracja tego procesu przyczynia si? do zmniejszenia elastyczno?ci dzia?ania i utrudnia dostosowanie si? przedsi?biorstwa do zmieniaj?cych si? warunków otoczenia. Dlatego te? dywersyfikacja pionowa jest skuteczna przede wszystkim w dojrza?ych technicznie ga??ziach produkcji, odznaczaj?cych si? wzgl?dnie nisk? intensywno?ci? post?pu technicznego.

Dywersyfikacja koncentryczna polega na wyj?ciu przedsi?biorstwa poza przemys?, w którym dzia?a?o do tej pory, ale przy zachowaniu powi?za? w postaci technologii lub obs?ugiwanego rynku. Mo?e ona by? zatem zorientowana technologicznie lub rynkowo. W pierwszym przypadku wi??e si? z rozszerzaniem dzia?alno?ci firmy na dziedziny o pokrewnych technologiach, co pozwala wykorzysta? posiadan? wiedz? i know-how. W drugim przypadku dywersyfikacja ta oznacza rozszerzenie dzia?alno?ci o produkty, które mog? by? sprzedawane tym samym klientom, przy wykorzystaniu dotychczasowych kana?ów dystrybucji.

Kolejnym rodzajem dywersyfikacji jest dywersyfikacja nie pokrewna okre?lana jako konglomeratowa lub niezwi?zana (równoleg?a). Oznacza ona podj?cie dzia?alno?ci ca?kowicie odmiennej do dotychczasowej. Wytwarzanie wyrobów b?d? ?wiadczenie us?ug nie wykazuj?cych zwi?zków technicznych i rynkowych z dotychczas oferowanymi przez przedsi?biorstwo wymagaj? jednak rozwini?cia nowych umiej?tno?ci i pozyskania nowych zasobów. Dywersyfikacja ta wi??e si? z równoczesnym dzia?aniem w ró?nych segmentach rynku, przy czym zró?nicowanie warunków produkcji i otoczenia przyczynia si? do wzrostu ryzyka produkcyjnego i marketingowego przedsi?biorstwa.

W zale?no?ci od sytuacji, w jakiej znajduje si? przedsi?biorstwo, w tym od jego pozycji na rynku i atrakcyjno?ci dotychczas prowadzonej dzia?alno?ci, strategia dywersyfikacji mo?e spe?nia? ró?ne cele i w ró?ny sposób przyczynia? si? do rozwoju przedsi?biorstwa. Z tego punktu widzenia mo?na wyró?nia? cztery rodzaje tej strategii.

Pierwszym rodzajem jest dywersyfikacja inwestycyjna (investment), która mo?e by? stosowana tylko przez przedsi?biorstwa maj?ce dobr? pozycj? konkurencyjna na rynku. Je?eli dotychczasowy program produkcji jest atrakcyjny, stosuje